Pod hasłem „Obserwatorium” odbędzie się 9. Vintage Photo Festival w Bydgoszczy. W tym roku będzie można zobaczyć m.in fotografie Edwarda Hartwiga, Andrew Rovenko, Marii Chrząszczowej, astrofotografie Jasona De Frietas, wyjątkowy projekt ukazujący życie Simony Kossak i Lecha Wilczka, a także pokazy filmowe o życiu Nan Goldin czy Lee Miller. 

Idea Vintage Photo Festival oparta została na bogatych tradycjach fotograficznych miasta Bydgoszcz, gdzie przez dziesięciolecia działała słynna fabryka Foton. To jeden z największych festiwali fotografii analogowej na świecie, który dużą wagę przywiązuje do archiwów fotograficznych. Podczas dotychczasowych edycji można było zobaczyć, nigdy wcześniej nie prezentowane, czarno-białe odbitki vintage Małgorzaty Potockiej, kolorowe slajdy z Himalajów Wandy Rutkiewicz, archiwa Natalii LL, Teresy Gierzyńskiej, Ewy Rubinstein, Chrisa Niedenthala, Bogdana Konopki, czy Tadeusza Rolke.

W tym roku na dziewiątej edycji Vintage Photo Festival hasłem przewodnim będzie „Obserwatorium” nawiązujące do obchodów roku Mikołaja Kopernika. Prezentowane wystawy ukażą spektrum doświadczeń: od osobistych  historii przez obserwację zjawisk społecznych, badających związek człowieka z naturą czy astrofizycznych, uzupełnią je znakomite pokazy filmowe o życiu Nan Goldin czy Lee Miller, Margaret  Bourke-White i Marthy Gellhorn.

• Na początek historia “The Rocketgirl Chronicles”.  W marcu 2019 roku, gdy świat został zamknięty, pochodzący z Odessy i mieszkający w Australii fotograf Andrew Rovenko i jego córka Mia wyruszyli na jedyną w swoim rodzaju przygodę. Razem odkrywali ciche ulice miast i puste parki, jeździli pustymi autobusami i odnajdywali magię w prozaicznym otoczeniu. The Rocketgirl Chronicles to zbiór wspomnień z odkrywanych światów i historii małej astronautki. Projekt który narodził się podczas szóstego lockdownu w  Melbourne, spotkał się z uznaniem krytyków i uznaniem na całym świecie, publikowany m.in w Vogue i Rolling Stone, a autor został uznany za Australijskiego Fotografa Roku 2021 przez magazyn Australian Photography.

• Pierwsza taka wystawa w Polsce. Wystawa poświęcona legendarnej Simonie Kossak. Niezależnej, nietuzinkowej naukowczyni, ekolożce, autorce filmów i słuchowisk radiowych, aktywnie działającej na rzecz Puszczy Białowieskiej.  Miłośniczki przyrody, która uważała, że wśród zwierząt znalazła to, czego nigdy nie doświadczyła od ludzi. Życie Simony Kossak w Białowieży z dala od zgiełku cywilizacji przez lata dokumentował jej partner, przyrodnik i fotograf, Lech Wilczek. Rzadko na zdjęciach byli razem. Podczas festiwalu po raz pierwszy będzie można zobaczyć zdjęcia tej pary, autorstwa Macieja Musiała, ale nie tylko. I także samego Lecha Wilczka. Połączenie fotografii obu autorów z Simoną Kossak w roli głównej to pierwsza taka wystawa w Polsce.    

• Wystawa Edwarda Hartwiga jednego z najsłynniejszych polskich fotografów, twórcy autorskiej koncepcji fotografiki. Fotografował niemal przez całe życie, był laureatem wielu prestiżowych nagród w Polsce i zagranicą. Wystawa w Bydgoskim Centrum Sztuki będzie okazją do zobaczenia prac artysty z okresu od lat 20. do lat 90. XX w. 

• Jason De Freitas jest inżynierem, odkrywcą, fotografem znanym ze swojego unikalnego podejścia do obrazu, charakteryzującego się płynnym połączeniem analogowych mediów i najnowocześniejszej technologii. Przez ostatnie pięć lat Jason poświęcił się niszowemu gatunkowi astrofotografii, łącząc swoją wiedzę techniczną z zamiłowaniem do tradycyjnych technik fotograficznych. Przekracza ograniczenia analogowych mediów, stosując innowacyjne i oryginalne podejścia, czego rezultatem są ekspresyjne fotografie. Artysta podczas festiwalu zaprojektowane przez siebie drony do fotografii analogowej. Wystawa i spotkanie z artystą odbędą się w podbydgoskim Pałacu Lubostroń.

• Pokaz filmu „Reporterki. Trzy kobiety i wojna”. Inspirujący portret Margaret Bourke-White, Marthy Gellhorn i Lee Miller, trzech pionierek dziennikarstwa, które zapisały się w historii jako pierwsze korespondentki relacjonujące II wojnę światową. Ich relacje i wspomnienia wyraźnie ukazują inny punkt widzenia, zmieniający nasze spojrzenie na wojnę. Amerykanie przekonani o sile medialnej ich magazynów, przyznali akredytacje prasowe kobietom. Ich spostrzeżenia, odczucia i zdjęcia mają unikalną specyfikę oraz głębię, które obalają mity wojenne stworzone przez mężczyzn dla mężczyzn. Na festiwalu zagości reżyserka filmu Luzia Schmid.

• Reżyserka Laura Poitras (nagrodzona Oscarem za „Citizenfour”) pokazuje życie i twórczość Nan Goldin ze swojej perspektywy. „Całe to piękno i krew”  przedstawia życie fotografki i aktywistki Nan Goldin oraz jej walkę z farmaceutyczną dynastią Sacklerów, będącą w dużej mierze odpowiedzialną za ogromną liczbę ofiar epidemii opioidów.

• Emilia Martin  “The blue of the far distance” Zdobywczyni Grand Press Photo 2023 w kategorii „own vision”. Wystawa “The blue of the far distance” to długoterminowa eksploracja relacji ludzi i gwiezdnego nieba w czasach naznaczonych zanieczyszczeniem światłem. Pracując nad researchem i procesami twórczymi, artystka odwiedziła amatorskie obserwatoria gdzie niebo było zbyt jasne aby zobaczyć cokolwiek, ręcznie zbudowane planetaria ukryte na sufitach prywatnych pokoi, farm, szop. “The blue of the far distance” to bezpieczne miejsce ucieczki, kolaż pełen kosmosów w ludzkiej skali, zderzenie tego co codzienne i wyjątkowe.

• Fotografie vintage z kolekcji Élise Pic i Jacques Barbier (Atelier Kloug). Na festiwalu zaprezentujemy wystawę kuratorską pochodzącą z archiwum Elise Pic i Jacques Barbier, którzy od ponad 10 lat zajmują się archiwizacją i zbieraniem starych analogowych fotografii. Wspólnie prowadzą galerie Kloug w Tuluzie, Francji.  W ich kolekcji znajduje się ponad 3 miliony  zdjęć zakupionych głównie na pchlich targach.

• Glorioza. Fotografie Marii Chrząszczowej. Fotografka znana była przede wszystkim z fotografii architektury, w tym wykonanej w 1945 roku dokumentacji zburzonej Warszawy. Twórczość artystki okazuje się jednak bardziej różnorodna: Chrząszczowa fotografowała też kwiaty i krajobrazy czy wreszcie tworzyła nieliczne, ale interesujące prace eksperymentalne z obszaru fotografii abstrakcyjnej. Prawdopodobnie większość fotografii kwiatów Chrząszczowej (poza tymi wykonanymi w plenerze) powstawało w domowych warunkach, w niewielkim studiu. Obok tych zdjęć pojawiają się również rysunki Chrząszczowej – roślinne motywy dekoracyjne czy fragmenty ilustracji.

• W bydgoskim Muzeum Fotografii zaprezentowana wystawa Jerzego Wardaka, zmarły w 2022 roku artysta, to jeden z ostatnich członków legendarnej grupy „ZERO-061”, która wywarła olbrzymi wpływ na strategie fotografii w drugiej połowie XX wieku.  Wystawa „Alchemia i nożyczki” to podróż w czasie, do tego co może i powinno stać się źródłem refleksji nad naszą kondycją, ale też źródłem inspiracji dla tych którzy poruszają się w świecie fotografii. Jerzy Wardak, którego twórczość i warsztat przywołamy w czasie wystawy, był mistrzem klasycznego fotomontażu.  

• Wystawa finalistów Vintage Grand Prix 2023. W tym roku jury przyznało 3 nagrody główne oraz 4 wyróżnienia honorowe, wśród nich wyjątkowy duet fotograficzny Wetzel&Schuster z projektem “Supermodels”. Artyści badają ikoniczne zdjęcia kobiet w historii fotografii,  analizują relacje między fotografem a modelką, przyjmując rolę wcześniej podziwianych kobiecych modelek. Ikoniczne oryginalne fotografie ukształtowały nasze kolektywne estetyczne oczekiwania wobec „zdjęcia z kobietą”, ale co staje się widoczne, gdy role zostają odwrócone? Jakie uczucia towarzyszą fotografom, kiedy nie są za aparatem, ale przed nim? Jak to jest być obserwowanym?

• Wystawa Krzysztofa Gierałtowskiego “Artyści Polscy” w Fundacji Fotografistka. Ekspozycja składa się z zrealizowanych na zamówienie Andrzeja Szwalbego wielkoformatowych czarno-białych portretów przedstawiających polskich artystów, którzy tworzyli dzieła dla bydgoskiej filharmonii, wśród portretowanych znaleźli m.in Jonasz Stern, Jerzy Krechowicz, Magdalena Abakanowicz czy Stefan Gierowski. Podczas festiwalu Krzysztof Gierałtowski otrzyma statuetkę “Złotej rolki” za całokształt twórczości

• Wystawy główne w przestrzeni wystawienniczej Bydgoskiego Centrum Finansowego, Oprowadzanie kuratorskie po wystawach głównych.  Wystawy w siedzibach partnerskich (w Muzeum Fotografii w Bydgoszczy, Bydgoskim Centrum Sztuki, Galerii Wspólnej).  Warsztaty poświęcone tradycyjnych technikom fotograficznym we współpracy z Muzeum Fotografii w Bydgoszczy. Pokazy filmowe, premiery książek fotograficznych i biograficznych, spotkania autorskie, Vintage Photo Bazar (targi rzeczy fotograficznych, m.in. sprzętu, książek, starych zdjęć).

HARMONOGRAM 9. Vintage Photo Festival 

14.09 czwartek

19:00 Wernisaż / Vernissage

Marcela Paniak, „Fotografie Rodziny Paniak” / „Photographs of the Paniak family”

Galeria Wspólna, ul. Stefana Batorego 1

15.09 piątek

18:00 Gala otwarcia 9. edycji Vintage Photo Festival

Pokaz slajdów Fotrepan we współpracy z Fotofestiwalem i muzyka na żywo

/

Opening Gala of the 9th edition of the Vintage Photo Festival

Fotrepan slideshow in collaboration with Fotofestival and live music

Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12

20:00 Wernisaż wystaw głównych / Vernissage of the main exhibitions

Bydgoskie Centrum Finansowe, ul. Gdańska 8

Vintage Grand Prix

1. Andrzej Najder, „Alienacje” / „Alienations”
2. Markus Kaesler, „In between”
3. Monika Cichoszewska, „Światy równoległe” / „Parallel Universe”

– Agata Rząsowska-Grabicka, „Obserwatorium” / „The Observatory”

– Bartosz Korcz, „Kosmos prywatny” / „Private cosmos”

– Iwona Suszycka, „Bez Algorytmu” / „No Algorithm”

– Wetzel i Schuster, „Supermodels”

Wystawy główne / Main exhibitions

– Maria Chrząszczowa, „Glorioza”

– Andrew Rovenko, „The Rocketgirl Chronicles”

– Emilia Martin, „The blue of the far distance”

– Le commun des mortels, „From popular photography… to the ready-made”

– „Simona Kossak w obiektywie Lecha Wilczka i Macieja Musiała” / „Simona Kossak through the lenses of Lech Wilczek and Maciej Musiał”

– Marcin Szpak, „Obserwowani…?” / „Observed…?”

– Agata Faszcza, „Ikony” / „Icons”

16.09 sobota

11:00 Spacer fotograficzny / Photo walk

„Archi(w)tektura Henryka Nahorskiego” / „Archi(ve)tecture by Henryk Nahorski”

Miejskie Centrum Kultury, ul. Marcinkowskiego 12

12:00 Wernisaż / Vernissage

Edward Hartwig, „Wywoływanie” / „Photoprocessing”

Bydgoskie Centrum Sztuki, ul. Jagiellońska 47

17:00 Wernisaż i spotkanie autorskie / Vernissage and author’s meeting

Jason De Freitas, „Hello Darkness”

Pałac Lubostroń (Lubostroń, 89-210 Łabiszyn)

17.09 niedziela

10:00-14:00 Pchli Targ / Flea market

„Foto – Bazar”  / „Photo – Bazaar”

1. Spichlerna 1

12:00 Wernisaż / Vernissage

ZbyZiel, Żuk, Noniewicz, „Analogie – Notatki z Pamięci Medialnej” / „Analogies – Notes from Media Memory”

Galeria 2B+L, Houseboat La Mare, ul. Tamka 2

16:00 Wernisaż / Vernissage

Jerzy Wardak, „Alchemia i nożyczki” / „Alchemy and scissors”

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy, ul. Karpacka 52

 17:00 Warsztaty analogowego fotomontażu / Analog photomontage workshop

Muzeum Fotografii w Bydgoszczy, ul. Karpacka 52

18:00 Pokaz filmowy / Screening

„Reporterki. Trzy kobiety i wojna” / „Three Women and the War”

Kino Orzeł, ul. Marcinkowskiego 12

18.09 poniedziałek

18:00 Pokaz filmowy / Screening

„Papier i Klej” / „Paper & Glue”

Kino Orzeł, ul. Marcinkowskiego 12

19.09 wtorek

15:00 Debata / Debate

„Jak promować tereny inwestycyjne regionu Kujaw i Pomorza poprzez działania kulturalne” / „How to Promote the Investment Areas of the Kuyavian-Pomeranian Region through Cultural Activities”

Music Cafe Szpulka, ul. Marcinkowskiego 12

20.09 środa

18:00 Panel online / Online panel

„Czy fotografia jest lustrem. O historii portretu fotograficznego” / „Is photography a mirror? On the history of photographic portraiture”

23.09 sobota

14:00 Wykład we współpracy z Instaxem / Lecture in collaboration with Instax

Wiktor Franko, „Fotografia natychmiastowa we współczesnej fotografii” / „Instant Photography in Contemporary Photography”

Młyny Rothera, ul. Mennica 10

24.09 niedziela

12:00 Oprowadzanie kuratorskie po wystawach głównych / Curatorial tour of main exhibitions

Bydgoskie Centrum Finansowe, ul. Gdańska 8

16:00 Pokaz filmowy i spotkanie autorskie / Screening and author’s meeting

„Simona”

Kino Orzeł, ul. Marcinkowskiego 12

19:00 Pokaz filmowy / Screening

„Całe to piękno i krew” /  „All the Beauty and the Bloodshed”

Kino Orzeł, ul. Marcinkowskiego 12

Wystawy towarzyszące, obiekty szlaku TeH20:

Wystawa czasowa / Temporary exhibition

„Niech się święci…. Bydgoszcz w PRL-u” / „Let it be blessed… Bydgoszcz in the Polish People’s Republic”

24.01-31.12

12.00-18.00

Spichrze Nad Brdą, Stary Port 13

Wystawa czasowa / Temporary exhibition

„Głęboka Czerń Palacza, czyli 10 fotografii z marynarskiego kuferka” / „Deep Black of the Stoker, or 10 Photographs from the Sailor’s Trunk”

15.09-24.09

12:00-16:00

Barka Lemara, ul. Spichlerna 1

Wystawa czasowa / Temporary exhibition

Krzysztof Gierałtowski, „Artyści Polscy” / „Polish Artists”

13.06-30.11

12.00-16.00

Fundacja Fotografistka, ul. Pomorska 68A/1

Wystawa stała / Permanent exhibition

„Z dziejów bydgoskich zakładów fotograficznych do roku 1939” / „From the history of Bydgoszcz photo studios until 1939”

12.00-16.00

Fundacja Fotografistka, ul. Pomorska 68A/1